Yunan Roma Arkeolojisi

Yunan ve Roma arkeolojisi kurslarında bu iki büyük medeniyetin ortaya çıkışları ve uygarlıkların gelişim süreçleri incelenecektir. Önce Yunan uygarlığı daha sonra da Roma Uygarlığı incelenecektir. Yunan uygarlığı; coğrafi olarak Kıta Yunanistan ve Batı Anadolu ile sınırlandırılmıştır. Roma Uygarlığı Cumhuriyet ve İmparatorluk dönemi olarak incelenecek ve hakimiyet kurdukları bölgeler ile sınırlandırılmıştır.

Minos uygarlığı, Akhalar ve Ege göçleri ve sonrasındaki dönem incelenerek Yunan Uygarlığının başlangıcından Romaya kadar geçirdiği devinim incelenecektir. Modüllerin her biri konu olan dönemin siyasi yapısı, mimari özellikleri, seramik özellikleri, heykel özellikleri ve nümismatik özelliklerini açıklayacak şekilde programlanmıştır.

Yunan Roma Arkeolojisi
Modül Sayısı: 10 Modül
Modül Ders Saati: 3 saat
Ders Saati: Toplam 30 saat

Yunan ve Roma Arkeolojisi modül içerikleri

1.Modül İçeriği:

Minos Uygarlığı(İ.Ö.1700-1400), Akhalar (İ.Ö.2000-1200), Ege Göçleri (1200-750) konuları işlenecektir. İ.Ö.3500-1400 yılları arasında Girt’te yer alan Minos uygarlığı ilk olarak işlenecektir. Minos Uygarlığının ticari ilişkileri, sarayları, seramikleri ve heykelleri incelenecektir. İ.Ö.3.binde Trans Kafkasya’dan göç ile geldiği düşünülen Akhaların tüm Kıta Yunanistan’a ve Girit’e hakim olması ve uygarlığın devinimi ve değişimi mimari, seramik buluntuları ile birlikte incelenecektir. Ege Göçleri, İ.Ö.1200’lü yıllarda başlayan ve iki büyük dalga şeklinde kuzeyden gelen göçler Anadolu’da ve Kıta Yunanistan’da büyük değişiklikler yaşanmasına neden olmuş ve uygarlığı yeniden devinimine neden olmuştur. Bu göçler ve sonrasındaki yerleşme sürecinin bitiminde ortaya çıkan yeni oluşumlar (kent devletleri, kabile yapısı, inanç sistemleri) incelenecektir.

2.Modül-Arkaik-1

Arkaik Dönem (İ.Ö.750/700-490) bu modülün konusunu oluşturmaktadır. Ege göçleri sonrasında Kıta Yunanistan ve Batı Anadolu’da yerleşen Dorlar, İonlular ve Aiolialılar Yunan uygarlığının ilk temelini kurmuşlardır.
Yerleşik hayata geçmelerinden sonra başladıkları kolonizasyon hareketi ile özellikle Mısır’dan çok etkilenmiş ve öğrendikleri şeyleri anavatanlarında kendi kültürleri ile sentezleyerek uygulayarak muazzam bir uygarlığı yaratmanın ilk adımlarını atmışlardır. Bu bağlamda mimari, heykel ve seramik geleneklerinde yepyeni formlar tipler ortaya çıkmıştır.
Mimari’de bu dönem içerisindeki Dor ve İon düzenleri ile inşa edilen taş tapınaklar, evler ve diğer kamu yapıları işlenecektir. Kent Devletleri ortaya çıkmıştır. Kent devletlerinin siyasi yapısı, kent planları incelenecektir.

3.Modül- Arkaik-2 Heykel

Arkaik Dönem (İ.Ö.750/700-490) heykel ve seramik özellikleri modülün konusunu oluşturmaktadır Heykelde Arkaik kuros ve korelerin stil özellikleri incelenecektir.
Seramikte ise Oriantalizan ve Siyah figür teknikleri kullanılan kap formları incelenecektir.

4.Modül Klasik-1

Klasik dönem olarak isimlendirilen bu evre Yunan Uygarlığının mimari, heykel ve seramik alanında en üst düzeye ulaştığı dönem olarak kabul edilmektedir. Aynı zamanda siyasi yapıda ve yönetim biçiminde de köklü değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Kıta Yunanistan ve Anadolu bu dönemde büyük bir Pers saldırısı altında kalmıştır. Klasik dönem (İ.Ö.490-330) siyasi yapısı, kent devletleri yönetim biçimleri ve mimari özellikleri ile bu modülde incelenecektir. Klasik dönem siyasi yapısı, kent devletlerinin yönetim biçimi, kent planları ve kamu yapılarının özellikleri ortaya çıkan yeni yapı tipleri ve yenilenen yapı biçimleri incelenecektir. Bu bağlamda Tapınaklar, Bouleterionlar, Agoralar, Stoalar, evler ve kent planları incelenecek yapı tiplerinden bazılarıdır.

5.Modül Klasik-2

Bu modülde klasik dönem heykel ve seramik sanatı incelenecektir. Klasik dönemde heykeller, ilk defa insan hareketinin ve anatomisinin doğru betimlenmeye başladığı üstün nitelikli eserler olarak üretilmeye başlamıştır. Pek çok yeni tip, yeni stil özellikleri Yunan heykel sanatında kendini göstermeye başlamıştır. Tanrılar ve tanrıçalar gündelik işler yapar iken betimlenmeye başlamıştır. İdeal oran ilk bu dönemde keşfedilmiş vücut yapılan harekete uygun şekil alacak şekilde betimlenmektedir. Praxiteles, Myron, Leochares gibi heykeltraşlar dönemin en güzel heykellerini yaparak, heykel sanatına yön verecek kurallar geliştirmişlerdir. Büyük heykeltıraşların ortaya çıkması ile ideal oranın ve insan hareketlerinin betimlenmesi ile doruğa çıkmıştır.
Seramikte ise Klasik döneme özgü seramik gelenekleri incelenecektir. Kırmızı figür, Siyah firnisli seramikler gibi dönem seramik gelenekleri incelenecektir.

6.Modül Hellenistik-1

Makedonya Kralı İskender, İ.Ö.330 yılında Persleri yenmiş ve yepyeni bir dönem başlamıştır. Pers istilasından kurtulan Kıta Yunanistan ve Anadolu’da Hindistan’a kadar uzanan geniş bir imparatorluk kurulmuştur. Bu yeni dönemle birlikte her şey köklü bir değişikliğe uğramıştır. Kent devletleri yerine krallıklar kurulmuştur. Yeni bir siyasi yapı oluşmuştur. İskender’in ölümü ile de komutanların arasında imparatorluk paylaşılmış bir çok siyasi gelişme yaşanmıştır.
Mimari, seramik, heykel alanında doğu ile batı karışmış birçok değişiklik ve çok sayıda yenilikler ortaya çıkmıştır.
Bu modülde dönemin mimari özellikleri işlenecektir. Kent planları, tapınaklar, tiyatrolar, çeşmeler, evler, agoralar, boueterionlar gibi bir çok yapı incelenecektir.

7.Modül-Hellenistik-2

Bu modülde dönem heykel ve seramiği detaylı bir şekilde işlenecektir. Hellenistik dönem heykeli içerisinde birçok akımı barındırmaktadır. Heykelde üstün bir dönem yaşanmaktadır. Heykel okulları açılmış ve her heykel okulu kendi üslubunu yaratmıştır. Pergamon ekolü olarak da bilinen Barok üslupta figürler son derece gerçek ifadelerle ve abartılı şekilde betimlenmiştir. Betimlemelerin yüzlerindeki ifadeler birebir betimlenmiştir. Yaptıkları hareket esnasında vücut devinimleri anatomiye uygun ve gerçekçi bir şekilde ifade edilmiştir.
Seramik sanatı, klasik döneme göre daha farklı tipler ortaya çıkmıştır. Beyaz zeminli seramikler, Batı yamacı seramikleri, megara kaseleri dönemin öne çıkan seramik gruplarıdır.

8.Modül Roma-1

Roma Cumhuriyet dönemi bu modülün konusunu oluşturmaktadır. İ.Ö. 510 yılında kurulan Roma Cumhuriyeti, İ.Ö. 27 yılında Augustus’un iktidara geçmesi ile Roma İmparatorluğuna dönüşmüştür. Roma Cumhuriyet döneminin siyasi yapısı, mimari özellikleri, seramik, heykel özellikleri bu modülde incelenecektir.

9.Modül Roma-2

İ.Ö. 27 yılında Augustus’un iktidara geçmesi ile Roma İmparatorluğuna dönüşmüştür. İ.S.395 yılına kadar devam eden İmparatorluk bu tarihten itibaren Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Batı Roma 476 yılında, Doğu Roma ise 1453 yılında yıkılmıştır. Roma İmparatorluk dönemi ile birlikte Anadolu’da hem siyasi hem ekonomik anlamda büyük değişiklikler yaşanmıştır. Şehirler kalabalıklaşmış, kent planları değişmiştir. Mimari yapılar farklılaşmış ve çeşitlenmiştir. Kent devletleri, krallıklar yerlerini eyalet sistemine bırakmıştır. Tapınaklar, konutlar, agoralar, bazilika, hamam, tiyatro gibi birçok yapı yeni tiplerde üretilmeye başlanmıştır.

10.Modül Roma-3

Roma döneminde heykel, yepyeni form özelliklerine bürünmüş yeni araçlar heykel yapımında kullanılmaya başlanmıştır. Heykel alanında yeni araçların kullanımı heykel yapımını hızlandırmış aynı zamanda farklı tiplerin de yapımına olanak sağlamıştır.

Roma İmparatorluk döneminde seramik üretiminde de farklılıklar görülmektedir. Seramik grupları Yunan seramiklerine göre daha farklı özelliklerde üretilmişlerdir. Üretim miktarları artmış seri üretime geçilmiştir. Dönemin en önemli seramik grupları terra sigillata ve geç roma kırmızı astarlı seramikleridir.